Hacettepe Üniversitesi Simgesi Neden Geyik? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüne Bir Eğitimci Bakışı
Bir eğitimci olarak her zaman inanırım ki, öğrenme yalnızca bilgi edinmek değil; bir dönüşüm sürecidir — kişinin kendisini, çevresini ve dünyayı anlamlandırma biçimini değiştirir. Bugün size, Hacettepe Üniversitesi logosunun neden bir geyik figürü içerdiğini anlatırken, aynı zamanda “neden bir sembol?” sorusunun ardındaki pedagojik, epistemolojik ve ontolojik anlamları da inceleyeceğiz. Çünkü simgeler, yalnızca görsel birer işaret değil; öğrenme süreçlerini derinleştiren kapılardır.
Pedagojik Perspektif: Semboller Öğrenmeyi Nasıl Güçlendirir?
Pedagoji açısından bir kurumun sembolü, öğrenciye ve topluma bir kimlik sunar. Hacettepe Üniversitesi’nin sembolü olan geyik figürü, aslında bu kimliğin görselleştirilmiş hali olarak işlev görmektedir. Üniversitenin logosu, 1967’de Tıp Fakültesi öğrencisi Prof. Dr. Yücel Tanyeri tarafından Hitit geyiğinden esinlenerek tasarlanmıştır. [1]
Bu seçimin pedagojik önemi şu üç başlıkta özetlenebilir:
1. Hatırlanabilirlik: Semboller öğrencinin zihninde kalıcı iz bırakır. Geyik figürü, sıradan bir harf işaretinden çok daha güçlüdür.
2. Aidiyet hissi: Öğrenci “ben bu kurumun parçasıyım” dediğinde logosuyla, sembolüyle bir bağ kurar.
3. Anlam katmanı: Geyik figürü yalnızca bir şekil değildir; hikâyesi, bağlamı vardır. Bu bağlamda eğitimci olarak öğrenciyle şöyle diyebiliriz: “Bu sembol neyi anlatıyor?”
Bu yüzden şu soruyu sormak yerinde olur:
> Öğrencileriniz sembolü gördüklerinde, hangi öğrenme hedeflerini hatırlıyorlar? Bu sembol onlara hangi değerleri çağrıştırıyor?
Epistemolojik Açı: Bilgi, Sembol ve Yorum
Epistemoloji, “Ne biliyoruz?” ve “Bildiğimizi nasıl biliyoruz?” gibi sorularla ilgilidir. Hacettepe logosu bağlamında “geyik figürü” bilgisi de bilginin sembolleşmiş halidir. Geyik figürünün kaynağına baktığımızda, Hitit uygarlığından kalma bir geyik heykeline ya da motifine ulaşıyoruz. [2]
Eğitim ortamında bu, şu anlama gelir:
– Öğrenci sadece “bu üniversitenin logosu” der geçer; ama derinleştirilmiş bir öğrenme “neden geyik?” sorusunu sorar ve tarih, kültür, sembolizm katmanlarına iner.
– Bilgi sadece verilmez; sembolleriyle verildiğinde daha anlamlı hâle gelir.
Bu noktada düşünebiliriz:
> Logo görüldüğünde “Bu neyi temsil ediyor?” sorusunu sormak, öğrencilere sembolik düşünceyi öğretmek değil midir?
Ontolojik Boyut: Sembolün Varlığı ve Anlamı
Ontoloji, “varlık nedir?” sorusuyla ilgilenir. Bir üniversitenin varlığı yalnızca binaları, öğretim üyeleri ve öğrencileriyle sınırlı değildir; onun bir kimliği, bir sembolik varoluşu vardır. Hacettepe Üniversitesi’nin geyik figürü, bu sembolik varoluşun bir parçasıdır.
Geyik, pek çok kültürde doğayla, bilgelikle, rehberlikle ilişkilendirilir. Türk mitolojisinde örneğin geyik, doğanın bir rehberi, bir işareti olarak karşımıza çıkar. [3]
Bu bağlamda şu sorular önem kazanır:
– Bir kurumun varlığı, sembollerle nasıl genişler?
– Sembol devreye girdiğinde, kurum yalnızca bir yer olmaktan çıkar; bir düşünce, bir değer taşıyıcısı hâline gelir mi?
Geyik figürü bağlamında Hacettepe Üniversitesi, yalnızca bir eğitim kurumu değil; hem tarihsel mirası hem bilimsel ideali ve doğayla ilişkiyi simgeler. Bu yüzden şu düşünsel soru öğrenciler için açılabilir:
> “Bu söz konusu sembol benim öğrenme dünyamda neyi temsil ediyor? Hangi yolda ilerlediğimizi gösterebilir mi?”
Toplumsal Etkiler ve Öğrenme Kültürü
Bir sembol sadece kurum içinde değil, toplumla ilişkide de anlam kazanır. Hacettepe’nin geyik sembolü, Türk mitolojisiyle, Anadolu kültürüyle bir köprü kurar. Bu köprü sayesinde üniversite, toplumsal hafızada daha derin bir konum bulur. Öğrenci ve toplum açısından bu şunları sağlar:
– Kültürel aidiyetin güçlenmesi: Öğrenci sadece “üniversiteli” değil, “bu sembolün anlamını taşıyan bir öğrenen” hâline gelir.
– Sorumluluğun artması: Geyiğin çoğu kültürde zarafet, rehberlik, doğayla uyum anlamları vardır. Bu anlamlar üniversitenin değerlerine yansır.
– Öğrenmenin dönüşüm gücü: Öğrenci, sembolle birlikte “ben bu kurumun değerlerini taşıyorum” hissine kapılır ve bu da öğrenme motivasyonunu artırır.
Belki şöyle bir soruyu sorabilirsiniz:
> “Kendi kurumunuzun sembolü varsa, onun değerlerini gerçekten hissediyor musunuz? Öğrenci olarak sembol sizin için ne ifade ediyor?”
Sonuç: Sembol, Öğrenme ve Dönüşüm
Hacettepe Üniversitesi’nin geyik sembolü, pedagojik olarak öğrenciyi bağlayan, epistemolojik olarak bilgiyi derinleştiren ve ontolojik olarak kurumun varlığını anlamlandıran bir yapı taşına dönüşmüştür. Öğrenme yalnızca bilgi edinmek değil; bu tür sembollerle, kültürle, tarihle bağ kurarak ilerleyen bir süreçtir.
Size son olarak şu soruları bırakıyorum:
– Semboller sizin öğrenme yolculuğunuzda ne kadar yer tutuyor?
– Bir sembol, sizin için sadece bir logo mu yoksa bir anlam kapısı mı?
– Ve belki en derin soru: Sembolle kurduğunuz ilişki, sizde nasıl bir dönüşüm yaratıyor?
Etiketler: #HacettepeÜniversitesi #GeyikSembolü #ÖğrenmeTeorileri #Pedagoji #Epistemoloji #Ontoloji #ÜniversiteSembolleri #EğitimKültürü
—
Sources:
[1]: https://www.ilveilceler.com.tr/blog/hacettepe-simgesi-neden-geyik?utm_source=chatgpt.com “Hacettepe simgesi neden geyik? – ilveilceler.com.tr”
[2]: https://en.wikipedia.org/wiki/HacettepeUniversityMedicalSchool?utmsource=chatgpt.com “Hacettepe University Medical School”
[3]: https://www.haberinburada.com.tr/turk-mitolojisinde-geyik-neyi-simgeler-oguz-kagan-destaninda-ne-anlama-gelir-dede-korkutta-neden-onemli/?utm_source=chatgpt.com “Türk mitolojisinde geyik neyi simgeler, Oğuz Kağan Destanı’nda ne …”