Kategori: Makaleler

Farklı bakış açılarını bir araya getirmeyi seven biri olarak bugün seni ilginç bir kelimenin peşinden götürmek istiyorum: “Kamikaze.” Bu kelimeyi duyduğunda aklına savaşlar, uçaklar, cesaret ya da çılgınlık gelebilir. Ama kelimeler, tarih kadar çok katmanlıdır. Bir toplum için kahramanlık simgesi olan bir kavram, başka bir toplum için trajedi ya da uyarı anlamı taşıyabilir. İşte tam da bu yüzden, “Kamikaze hangi ülkenin?” sorusu sadece bir coğrafya meselesi değildir — aynı zamanda bir kültür, bir inanç ve bir insanlık hikâyesidir. Kamikaze’nin Kökeni: Japonya’nın Rüzgârı “Kamikaze” kelimesi Japoncadır ve kelime anlamı “ilahi rüzgâr”dır. Tarihî olarak ilk kez 13. yüzyılda Moğol istilasına karşı Japonya’yı…

Merkez Bankası’na Kim Atandı? Ekonomi ve Öğrenme Dinamikleri Üzerine Bir Pedagojik Bakış Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: Eğitimci Gözüyle Toplumsal Değişim Eğitim, bir toplumun temel yapı taşlarından biridir. Her bireyin öğrenme süreci, hem kişisel hem de toplumsal düzeyde önemli dönüşümler yaratabilir. Bir eğitimci olarak, öğrenmenin sadece bireyleri değil, tüm toplumu şekillendiren bir güç olduğunu fark etmek her zaman ilham verici olmuştur. İnsanlar, öğrenme süreçleriyle dünyayı daha iyi anlayabilir, toplumsal yapıları sorgulayabilir ve sistemleri dönüştürebilirler. Eğitimle büyüyen ve dönüşen bireyler, sadece bilgiye sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda bu bilgiyi toplumsal sorumluluklarını yerine getirebilmek için nasıl kullanacaklarını da öğrenirler. Eğitimdeki bu dönüşüm gücü, toplumsal…

Eksik Bir Dişin Hikâyesi: Kalıcı Köpek Dişi Çıkmazsa Ne Olur? Tarihçinin işi, geçmişteki küçük ayrıntıların bugünü nasıl şekillendirdiğini anlamaktır. Bazen bir savaşın değil, bir kelimenin veya bir jestin yön verdiği dönüşümleri inceleriz. Aynı şekilde, insan bedenindeki en küçük değişim bile tarihsel bir anlam taşır. Kalıcı köpek dişi —tıpta caninus olarak bilinen bu diş— yalnızca ağız yapısının bir parçası değil, insan evriminin, toplumsal dönüşümlerin ve bireysel estetiğin de tanığıdır. Peki kalıcı köpek dişi çıkmazsa ne olur? Bu sorunun cevabı, sadece biyolojide değil, insanlık tarihinin kendisinde gizlidir. Tarihsel Arka Plan: Gözyaşından Isırığa, Dişin Gücü İlkel insan topluluklarında diş, hayatta kalmanın sembolüydü. Köpek…

Gülnar İsmi Nereden Gelmiştir? Psikolojik Bir Mercekten Ele Alış Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insan davranışlarını, isimlerin ve anlamlarının bireysel ve toplumsal etkilerini çözümlemeye olan ilgim hiç bitmez. Bir insanın ismi, sadece bir etiket değil, aynı zamanda onun içsel dünyası, kimliği ve çevresiyle olan ilişkisini şekillendiren önemli bir faktördür. Özellikle de anlam derinliği ve kökeni olan isimler, bireylerin psikolojik yapıları üzerinde güçlü etkiler yaratabilir. Bugün ise, Türkçe’de sıklıkla karşılaştığımız isimlerden biri olan Gülnar’ın kökenini ve psikolojik yansımalarını inceleyeceğiz. Gülnar ismi, ne sadece kulağa hoş gelen bir ses, ne de sıradan bir etiket; bunun ötesinde, bireyin duygusal ve bilişsel…

Ekmek Böceği Zararlı mı? Bir Hikâyenin İçinden Doğruyu Aramak Bazı sorular vardır ki, sadece bilgiyle değil; kalple, duyguyla, yaşanmışlıkla yanıtlanır. “Ekmek böceği zararlı mı?” da onlardan biri… Bu yazıyı size kuru bir ansiklopedi maddesi gibi değil, gerçek bir hikâyenin içinden anlatmak istiyorum. Çünkü bazen küçük bir böcek bile, hayatımızda büyük dersler bırakır. — 🏡 Bir Mutfağın Sessiz Misafiri Elif ve Emre, şehirden uzak, mütevazı bir kasabada yaşayan genç bir çiftti. Elif’in en sevdiği şey sabahları evin her köşesine yayılan taze ekmek kokusuydu. Emre içinse mutfak, hayatın stratejisinin kurulduğu merkezdi; her şey planlı, düzenli ve kontrol altında olmalıydı. Bir gün Elif,…

7440 Yapılandırma Peşin Ödeme İndirimi Var mı? İndirimin Politikası, Adaleti ve Gerçek Bedeli Peşin ödeyen kazanır mı, yoksa sistem kısa vadeli nakit arayışını topluma “indirim” diye mi pazarlıyor? Şahsen kanaatim net: 7440 kapsamındaki peşin ödeme teşvikleri, nakit akışı güçlü olanı ödüllendirirken kırılgan grupları “katsayı” ve karmaşık kurallarla cezalandırıyor. İndirim var, evet; ama bu indirim sadece bir matematik formülü değil—bir adalet testi. Peşin ödemede Yİ-ÜFE tutarından %90’a varan indirim; idari para cezalarında %25 indirim ve matrah/vergi artırımında ilk taksitte peşin ödeyene %10 indirim uygulanıyor. Ama bu avantaj, nakdi olanın daha da avantajlı çıkması anlamına geliyor. Peşin Ödeme İndirimi Nedir, Somut Olarak…

Gubür Ne Demek? Dil, Kültür ve Toplumun Arasında Kalmış Bir Kelimenin Hikâyesi Giriş: Kokuya Sinmiş Tarih Dil, bir toplumun belleğidir. Her kelime, geçmişin izlerini taşır. Gubür kelimesi de bu izlerden biridir. İlk duyulduğunda kaba ya da sıradan gelebilir; ancak kökenine ve toplumsal anlam katmanlarına indiğimizde, bu kelime bize yalnızca bir “çöp” ya da “pislik” anlatmaz. O, aynı zamanda kültürel temizlik anlayışının, sınıf farklarının ve hatta toplumsal düzenin göstergesidir. Bugün, “gubür” kelimesi Anadolu’nun birçok yerinde hâlâ günlük yaşamda kullanılır. Ancak bu kelimenin ardındaki tarihsel ve sosyolojik arka plan, sadece bir “dil meselesi” değil, aynı zamanda bir medeniyet okumasıdır. Gubürün Kökeni: Osmanlı’dan…

En Kullanışlı Tava Hangisi? Bir Filozofun Mutfağında Varlığın ve İşlevin İzinde Bir filozof için her nesne, düşüncenin bir bahanesidir. Tava da bu nesnelerden biridir: Sıradan, gündelik, ama anlamla dolu bir varlık. “En kullanışlı tava hangisi?” sorusu, yüzeyde basit bir tüketici merakı gibi görünür. Fakat derinlemesine bakıldığında, bu soru insanın fayda, değer ve anlam arayışıyla ilgilidir. Çünkü “kullanışlı” dediğimiz şey, yalnızca işlev değil; insanın dünyayla kurduğu varoluşsal bağın da bir ifadesidir. Epistemoloji: Bilginin Tavayla Sınandığı Yer Epistemoloji, yani bilgi felsefesi, bir tava seçimi kadar gündelik bir eylemin bile ardında yatan bilinç süreçlerini sorgular. “Hangi tava kullanışlıdır?” derken aslında “Bilgiyi hangi ölçütlerle…

Ceviz Göz Aşısı Hangi Aylarda Yapılır? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak, doğanın döngülerine duyulan saygıyı anlamak için yeryüzünün farklı köşelerine yolculuk ettim. Ceviz göz aşısı gibi bir tarım uygulaması, ilk bakışta teknik bir işlem gibi görünür; oysa aslında insan kültürünün doğayla kurduğu kadim ilişkinin bir yansımasıdır. Toprakla temas eden her el, kendi kültürünün ritüellerini, inançlarını ve kimlik anlatılarını da beraberinde taşır. Bu yüzden, “Ceviz göz aşısı hangi aylarda yapılır?” sorusu yalnızca bir takvim meselesi değil; aynı zamanda kültürel bir anlamın da izini sürmektir. Ritüel Olarak Aşı: Doğayla Yeniden Bağ Kurmak Antropolojik açıdan her tarımsal uygulama, bir toplumun doğayla kurduğu…

Cumartesi Günü Ne Kandili? Toplumsal Cinsiyet, Empati ve Adalet Perspektifinden Bir Yolculuk Samimi Bir Başlangıç: Kandil Işığında Birlikte Düşünmek Cumartesi günü yaklaşırken pek çoğumuzun aklında aynı soru var: “Bu hafta ne kandili?” Belki takvimden hızlıca bakıp geçiyoruz, belki sosyal medyada birkaç paylaşım görüp içimizden “ne güzel” diyoruz. Oysa kandiller, yalnızca dini birer gün olmaktan çok daha fazlası… Onlar, toplumun vicdanını, bir arada yaşama isteğini ve birlikte iyileşme arzusunu sembolize eden özel zaman dilimleri. Bu yazıda, kandilin anlamını sadece ibadet penceresinden değil; toplumsal cinsiyet rolleri, çeşitlilik, empati ve sosyal adalet gibi çağımızın en önemli dinamikleri üzerinden birlikte düşünelim. Kandillerin Derin Anlamı:…